" قدمی به جلو برای تغذیه با شیرمادر، آموزش و حمایت "
اهمیت تغذیه با شیرمادر:
تغذیه در ۱۰۰۰ روز اول زندگی، فرصتی بی بازگشت .۱۰۰۰ روز اول عمر که شامل ۹ ماه زندگی داخل رحمی و ۲ سال اول زندگی کودک است، دورهای حساس و کلیدی شناخته میشود و نقش بینظیری در آینده فرد و جامعه دارد. اتفاقاتی که در هر ثانیه از این ۱۰۰۰ روز برای جنین و کودک رخ میدهد، اثری حیاتی دارد. در این ۱۰۰۰ روز تخمک لقاح یافته، تبدیل به انسانی میشود که بیش از ۷۰ درصد رشد مغزی، ۴۰ درصد رشد قدی و ۲۵ درصد رشد وزنی خود را به دست آورده است. این ۱۰۰۰ روز فرصتهای بینظیری برای آینده سالمتر و شکوفاتر عرضه میکند که در هیچ مرحله دیگری از زندگی تکرار نخواهند شد.
مزایای تغذیه با شیرمادر
اثر محافظتی شیر مادر در برابر بیماریهای قلبی عروقی
- تغذیـه بـا شـیر مـادر به ویـژه تغذیـه انحصـاری بـا شـیر مـادر در ۶ مـاه اول زندگـی، با سـطح پایینتـر کلسـترول خـون در آینـده همـراه اسـت.
- کــودکان تغذیه شــده بــا شــیر مــادر در بزرگســالی فشــارخون سیســتولیک و دیاســتولیک کمتــری نســبت بــه شــیر مصنوعی خــواران دارنــد.
- تغذیـه بـا شـیر مـادر بـا کاهـش مرگ ومیـر در اثـر بیماریهـای عـروق کرونـر قلـب همـراه اسـت.
اثر محافظتی شیر مادر در برابر دیابت
- کودکانـی کـه بـا شـیر مـادر تغذیـه میشـوند در بزرگسـالی سـطح گلوکـز خـون پایینتـری دارنـد. تغذیـه انحصـاری بـا شـیر مـادر عامـل محافظت کننـده مسـتقل در برابـر دیابـت نـوع ۱ و۲ اسـت.
- احتمـال ابتلـا بـه دیابـت نـوع ۱ در شـیرخوارانی کـه ۶ مـاه به طـور انحصـاری بـا شـیر مـادر تغذیـه نمی شـوند، حـدود ۴۰ درصـد بیشـتر اسـت.
اثر محافظتی شیر مادر در برابر چاقی و اضافه وزن
- در صـورت عـدم تغذیـه انحصـاری شـیرخواران بـا شـیر مـادر بـه مـدت ۶ مـاه، احتمـال ابتلـا بـه اضافـه وزن و چاقـی آنـان ۲۵ درصـد بیشـتر اسـت
اثر محافظتی شیر مادر در برابر سرطان
- در صورتـی کـه زنـان شـیردهی مطلـوب داشـته باشـند تعـداد ۲۰ هـزار مـرگ ناشـی از سـرطان پسـتان ، اتفـاق نخواهـد افتـاد.
- خطــر ســرطان پســتان بــرای هــر ســال شــیردهی ۳/۴ درصــد کاهــش داشــته کــه نشــان میدهــد هرچــه طــول مــدت شــیردهی بیشــتر باشــد، محافظــت بیشــتری هــم در برابــر ســرطان پســتان حاصــل میشــود.
اثر محافظتی شیر مادر در برابر اوتیسم
- مطالعـات نشـانگر آن اسـت کـه وقتـی تغذیـه بـا شـیر مـادر در حـد کمتـر از مطلـوب انجام شــود، خطــر ابتـلـا بــه اوتیســم افزایــش می یابــد.
- شــروع دیــررس تغذیــه بــا شــیر مــادر در ســاعت اول تولــد بــا شــیوع بیشــتر اوتیســم همراهــی می‌کنــد
- عدم تغذیه با شیر مادر خطر ابتلا به اوتیسم را ۵/۲ برابر افزایش میدهد
خطرات تغذیه با شیر مصنوعی
شیرخواران محروم از تغذیه با شیر مادر که با شیر مصنوعی تغذیه میشوند، با خطرات و مشکلات زیر روبرو هستند:
-احتمـال آلودگـی میکروبـی و غیرمیکروبـی اولیـه هنـگام تولیـد شـیر مصنوعـی در کارخانـه سـازنده و هنـگام تهیـه و مصـرف آن در خانـه
-ابتـلـای شــیرخوار بــه بســیاری از بیماریهــا (اســهال، اســتفراغ، دردهــای قولنجــی، عفونتهــای گـوش، ادراری، مننژیـت، آسـم و اگزمـا. . ) و مرگ ومیـر بیشـتر، بیماریهـای مزمـن و غیرواگیـر در بزرگسـالی
- عناصــر و ترکیبــات نامناســب شــیر مصنوعــی و فقــدان ترکیبــات حیاتــی و ضــروری مــورد نیــاز شــیرخوار ماننــد: هورمونهــا، آنزیمهــا، انــواع امـلـاح و صدهــا عوامــل ایمنی بخــش و تفــاوت در نحـوه جـذب آنهـا
- محرومیت کودک از فواید شیر مادر در ارتقاء بهره هوشی، و محرومیت از فواید عاطفی
- تحمیل هزینه اضافی برای خرید شیر مصنوعی و تغذیه کمتر سایر اعضای خانواده.
- تحمیـل هزینـه بیشـتر بـرای بستری شـدن و خدمـات سـرپایی و تحمیـل بـار اضافـی بیمـاری بـه خانـواده و اجتمـاع
- محرومیت مادر از مزایای شیردهی
- احتمال بیشتر بارداری مجدد مادر
تغذیه با شیر مادر جان بیش از ۵/۱ میلیون شیرخوار را در سال نجات میدهد و میلیونها شیرخوار از ابتال به بیماریهای شایع قابل پیشگیری، بیماریهای حاد و مزمن در کوتاه مدت و بلندمدت و دوران بزرگسالی حفاظت می شوند. تغذیه با شیر مادر سبب رشد و تکامل مطلوب، ارتقای بهره هوشی کودکان، تحکیم روابط عاطفی مادر و کودک و تکامل شخصیت روانی اجتماعی آینده کودک میشود و از طریق کاهش احتمال مرگ و میر ناشی از خونریزی در مادران، کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان و پوکی استخوان نقش مهمی در سلامت مادران ایفا می کند. به علاوه در حفظ امنیت غذایی شیرخواران، حفاظت از محیط زیست، کاهش هزینه های ابتلا ، بستری شدن کودکان و غیره نقش بسزایی دارد. تغذیه با شیر مادر ارزشمند است و چه به عنوان یک سرمایه گذاری هزینه/اثربخش و چه به عنوان یک اقدام پیشگیرانه میتواند سودمند باشد.
شبکه بهداشت و درمان شهرستان
واحد سلامت خانواده و جمعیت
